Boekenbank van Heemkunde Boxtel
 → 
 →  [Boeknummer 0107]
 

 
 

 
 

 

Uitgebreid zoeken

Boeknummer : 0107
 
Titel : Baanderheren boeren burgers
Auteur(s) : J Coenen
Verschijningsjaar : 2004
Beschrijving : Met ingang van 1 januari 1996 gingen de gemeenten Liempde en Boxtel samen, terwijl een gedeelte van Gemonde, dat al sinds de Middeleeuwen tot Boxtel behoorde, bij de gemeente Sint-Michielsgestel werd gevoegd. De geschiedenis van twee zelfstandige gemeenten kwam hiermee tot een einde. Enkele jaren later werd het Bureau voor regionaal historisch onderzoek in Maasbracht benaderd om een onderzoek in te stellen naar de geschiedenis van zowel Boxtel als Liempde.
Er waren in de loop der jaren al enige studies verschenen over Boxtel en Liempde, maar een overzicht van de geschiedenis ontbrak. Het bureau van Jean Coenen in Maasbracht is gespecialiseerd in lokale geschiedenis. In de meeste publicaties over Boxtel was het onderzoek naar de Middeleeuwen en de 16de eeuw nog grotendeels achterwege gebleven. Hiervoor was kennis van middeleeuws Latijn noodzakelijk en diende onderzoek verricht te worden in het buitenland. In de beschrijving van de geschiedenis van de dorpen Boxtel en Liempde zou de nadruk moeten liggen op de geschiedenis tot 1648. Met name de 19e en 20e eeuw zouden in hoofdlijnen worden behandeld omdat daar al meer over gepubliceerd was.
Wethouder Ger van den Oetelaar, die de aanzet heeft gegeven tot het project en zelf veel belangstelling toonde, hoopte dat er nieuwe gegevens ontdekt zouden worden over de middeleeuwse geschiedenis. Het onderzoek werd verricht door Jean Coenen, die met name het oudste materiaal bekeek, en Hans van Helmant uit Eindhoven, die vooral de periode van 1700 tot 2000 onderzocht.
Eerdere geschiedschrijving
Veel publicaties over Boxtel en Liempde zijn pas van recente datum. Piet Dorenbosch publiceerde in 1983 en 1986 een uitvoerige studie naar de Sint- Petruskerk. Gied Segers en Wil Doyen gaven brochures uit over enkele onderwerpen en schreven artikelen in de plaatselijke krant. Gied bracht onder meer twee studies uit over de Tweede Wereldoorlog in Boxtel. Hans Pel onderzocht de economische omstandigheden in Boxtel in de 19de eeuw. Pater Hans de Visser bracht aanvankelijk enkele studies uit over Boxtel, waarbij de genealogie van zijn familie als basis diende. In 1999 verscheen een lijvig werk van zijn hand waarin hij een aantal onderwerpen uit de geschiedenis van Boxtel behandelde, waarover tot nu toe nog niet veel was geschreven.
In Liempde gaf de stichting Kèk Liempd een aantal boeken en boekwerkjes uit. Het boekwerkje van pater Wiro Heesters was een eerste aanzet tot een dorpsgeschiedenis.
Over het algemeen was de kwaliteit van de publicaties vrij goed, in sommige gevallen betrof het zelfs wetenschappelijk onderzoek. Sommige onderwerpen daarentegen werden telkens weer door iedereen van elkaar overgeschreven. Daardoor vervielen enkele auteurs in dezelfde fouten, omdat er geen nader onderzoek was verricht. Het sterkst komt dat tot uiting bij de beschrijving van de heren van Boxtel, zowel in de Middeleeuwen alsook aan het einde van de heerlijkheid. Veel auteurs schreven bijvoorbeeld dat de laatste Van Salm-Kirbourg in 1794 afstand deed van Boxtel, terwijl dat pas in 1811 in Parijs is geregeld. Ook rondom de heren Van Randerode en Van Kuyc is veel overgeschreven.
Nieuwe inzichten
Toen het onderzoek in 2003 bijna klaar was en al veel nieuwe details waren ontdekt, werd een spoor gevonden naar de oudste heren van Boxtel, dat via Aken leidde naar Keulen. Jean Coenen ging in overleg met de opdrachtgevers. Hij voerde op eigen initiatief nog een extra onderzoek toe in de archieven van de stad en het aartsbisdom Keulen. Er bleek zoveel materiaal te zitten dat ook in Düsseldorf en enkele Duitse kasteelarchieven verder werd gezocht. In het kader van een geschiedschrijving voor de stad Weert legde hij contact met prins Oskar zu Bentheim und Steinfurt. Van deze prins kreeg hij originele documenten en handgekleurde 17de-eeuwse wapenboeken ter inzage van de familie Van Home van circa 1500 tot 1630. Ook dit leverde veel nieuwe gegevens op, maar het onderzoek liep daardoor wel uit. Pas in maart 2004 waren die archieven zodanig onderzocht dat het onderzoek kon worden afgerond. Het schrijven van het boek liep daardoor eveneens uit, maar de extra tijd heeft veel nieuwe gegevens aan het licht gebracht met name over de heren van Boxtel tot circa 1630. De stamboom van de heren van Boxtel moest herzien worden en veel nieuwe feiten konden worden toegevoegd. Ook ten aanzien van de Sint-Petruskerk en kasteel Stapelen werden nieuwe gegevens gevonden, die een geheel nieuw licht werpen op de geschiedenis van Boxtel.
Ten aanzien van Liempde konden eveneens enige misverstanden worden weggewerkt, onder meer over de kerkelijke geschiedenis van vóór 1391. Er werden in Bergen op Zoom stukken gevonden over leenhoeven in Liempde. Onderzoek in de archieven van de Raad van State en Staten-Generaal leverde veel gegevens op over de kapellen en de schuurkerken.
 
Medium : Boek
Beschikbaarheid : Wordt uitsluitend uitgeleend aan Heemkundeleden
Uitgever : Aeneas, uitgeverij van vakinformatie b.v.
Aantal pagina's : 429
Afmetingen : 31 x 23 cm
ISBN : 9075365683
Prijs :
 
 

Vorige object   Volgende object

 

Uitgebreid zoeken
 

Record aangepast: 21 mei 2017